Lekarze POZ pierwszą linią frontu w leczeniu przewlekłej choroby żylnej

Wprowadzenie

Przewlekła choroba żylna (PChŻ; chronic venous disease – CVD) to choroba żył o wielu twarzach – od objawów podmiotowych, np. uczucia ciężkości nóg i kurczy, do objawów przedmiotowych, takich jak pajączki i żyły siatkowate, żylaki, obrzęki kończyn dolnych, a w najbardziej zaawansowanych stadiach zmiany troficzne i owrzodzenia goleni. W definicji PChŻ jest kryterium czasowe, tzn. choroba musi trwać długo oraz dawać objawy podmiotowe i przedmiotowe wymagające diagnostyki lub leczenia. Przewlekła choroba żylna manifestująca się utrwalonymi objawami jest określana jako przewlekła niewydolność żylna (PNŻ; chronic venous insufficiency – CVI). Cechą różnicującą PChŻ i PNŻ jest to, że PNŻ oznacza bardziej zaawansowane postaci PChŻ. W związku z powyższym PNŻ obejmuje takie objawy, jak: przebarwienia skóry, egzema, lipodermatosclerosis i atrophie blanche z wygojonymi lub czynnymi owrzodzeniami. Warto zatem już od początku uświadamiać chorym, że raczej jest to choroba na całe życie i wdrażać leczenie na poziomie POZ.

Epidemiologia i patofizjologia

Objawy związane z PChŻ są bardzo rozpowszechnione i mają duży wpływ zarówno na indywidualny stan zdrowia pacjenta, ponoszone koszty, jak i system opieki zdrowotnej [1]. Wyniki badań nad PChŻ są jednoznaczne i obecnie nie ma wątpliwości, że choroba ma charakter postępujący, a obserwowane zmiany funkcji zastawek oraz struktury ściany żył są nieodwracalne. Może to być wskazaniem do leczenia interwencyjnego. Trzeba mieć jednak świadomość, że zabiegi chirurgiczne są raczej leczeniem objawów i polegają jedynie na usunięciu chorych żył, bez wpływu na postęp zmian w pozostałych żyłach, a także z trudno przewidywalnym ryzykiem nawrotu. Dlatego powinniśmy myśleć o PChŻ jak o chorobie przewlekłej, której obecnie nie jesteśmy w stanie wyleczyć, a jej konsekwencje, takie jak wpływ na wzrost ryzyka zakrzepowego i owrzodzenia, mogą być szkodliwe dla zdrowia i życia.
U chorych z objawami PChŻ optymalne wydaje się włączenie leczenia jak najszybciej z kilku powodów. Po pierwsze dla złagodzenia objawów i umożliwienia pacjentom normalnego funkcjonowania, a w przypadku chorych wymagających specjalistycznych konsultacji – zapewnienia komfortu na czas oczekiwania. Po drugie w celu zapobiegania progresji PChŻ, która jest chorobą postępującą ze stałą tendencją do pogorszenia, zwłaszcza jeśli nie jest leczona. W Edinburgh Vein Study w 13-letniej obserwacji wykazano...


View full text...